Հայ ժողովրդի առաջնորդները

[Lion]

Այս թեմայում ես ժամանակագրական հերթականությամբ կազմված ցուցակով կներկայացնեմ Հայ ժողովրդի առաջնորդներին, մարդկանց, ովքեր այս կամ այն ժամանակաշրջանում առաջնորդել են Հայ ժողովրդին կամ նրա մի մասին, գլխավորել կամ ղեկավարել են Հայկական պետությունները կամ պետական միավորները:

Եթե հետաքրքրող հարցեր կլինեն, խնդրեմ, առանց քաշվելու տվեք. ես կփորձեմ պատասխանել դրանց:

[Lion]

1. Արատտա

(Քրմեր, որոնք սկզբում իշխում էին ժառանգաբար, իսկ հետո սկսեցին ընտրվել)
(Հայկազունիներ, ժառանգաբար)
(Տիտղոս - Մեծ Քուրմ)
(Մայրաքաղաք - մինչ մ.թ.ա. 11.08.2492՝ Մեծամոր, մինչ մ.թ.ա. 1980՝ Հայկաշեն, մինչ մ.թ.ա. 1561՝ Արմավիր)

1. Էնսուխքեշդանա քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2610-2560)
2. Դումուզի քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2560 - ուղ. 2492)
3. Հայկ Նահապետ (մ.թ.ա. 2492-2411)
4. Անանուններ քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2411-2270)
5. Ռիշիադադ քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2270-2233)
6. Թախիշաթալ քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2233-2232)
7. Մադակ-Անի քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2232-2205)
8. Էրիդապիզիր քուրմ (մ.թ.ա. մոտ 2205 - ուղ. 2199)
9. Իմտա քուրմ (մ.թ.ա. 2199-2196)
10. Ինկեշուշ քուրմ (մ.թ.ա. 2196-2190)
11. Սարլագաբ քուրմ (մ.թ.ա. 2190-2184)
12. Շուլմե քուրմ (մ.թ.ա. 2184-2178)
13. Էլուլումեշ քուրմ (մ.թ.ա. 2178-2172)
14. Ինիմագաբեշ քուրմ (մ.թ.ա. 2172-2167)
15. Իգեշաուշ քուրմ (մ.թ.ա. 2167-2161)
16. Իարլագաբ քուրմ (մ.թ.ա. 2161-2146)
17. Իբատ քուրմ (մ.թ.ա. 2146-2143)
18. Իարլանգաբ քուրմ (մ.թ.ա. 2143-2140)
19. Կուրում քուրմ (մ.թ.ա. 2140-2139)
20. Խաբիլկին քուրմ (մ.թ.ա. 2139-2136)
21. Լաերաբում քուրմ (մ.թ.ա. 2136-2134)
22. Արարում քուրմ (մ.թ.ա. 2134-2132)
23. Խաբլում քուրմ (մ.թ.ա. 2132-2129)
24. Պուզուր-որդի քուրմ (մ.թ.ա. 2129-2122)
25. Իարլագանդա քուրմ (մ.թ.ա. 2122-2115)
26. Սիում քուրմ (մ.թ.ա. 2115-2109)
27. Տիգրան Հայկի տոհմից (մ.թ.ա. 2109-2108)
28. Ապիլաշա քուրմ (մ.թ.ա. 2108-2026)
29. Արմենակ Տիգրանի որդի (մ.թ.ա. 2026-1980)
30. Արամայիս որդի (մ.թ.ա. 1980-1940)
31. Ամասիա որդի (մ.թ.ա. 1940-1908)
32. Գեղամ որդի (մ.թ.ա. 1908-1858)
33. Հարմա որդի (մ.թ.ա. 1858-1827)
34. Արամ I Միավորիչ որդի (մ.թ.ա. 1827-1769)
35. Արա I Գեղեցիկ որդի (մ.թ.ա. 1769-1743)
36. Արա II Կարդոս որդի (մ.թ.ա. 1743-1725)
37. Անուշավան Սոսանվեր որդի (մ.թ.ա. 1725-1662)
38. Պարետ որդի (մ.թ.ա. 1662-1612)

[Lion]

1.1. Եգիպտոսի Հայկազուտներ
(սկզբում փաստացի, իսկ հետագայում ձևականորեն ենթարկվում էին Արատտային)
(տիտղոս - կառավարիչ, արքա)
(մայրաքաղաք - 1726-1567 - Ավարիս)

(փակագծերում տրվում է այս անունների "միջազգային-ընդունված" ձևը)
1. Սասուն (Սեսու) (մ.թ.ա. 1725-1707)
2. Հակուբ-հայր (Իակուբհեր) (մ.թ.ա. 1707-1699)
3. Օհանե Հիանալի (Իանե Հիանա) որդի (մ.թ.ա. 1699 - մոտ 1650)
4. Հակոբ I (Ապոպի I) (մ.թ.ա. մոտ 1650-1610)
5. Հակոբ II (Ապոպի II) (մ.թ.ա. մոտ 1610-1600)
6. Կիռնակ (Կեռտա, Կիռտա) (մ.թ.ա. մոտ 1600-1561)


1.2 Հնդկաստանի Հայոմարտներ

(սկզբում փաստացի, իսկ հետագայում ձևականորեն ենթարկվում էին Արատտային)
(տիտղոս - կառավարիչ, արքա)
(մայրաքաղաք - Բահլ)

(փակագծերում տրվում է այս անունների "միջազգային-ընդունված" ձևը)
1. Հայկ Իմարտ (Հայոմարտ, Հայա մարտ/դա) (մոտ 1700-1670)
2. Հայկ-որդի (Խաոսինգխա, Հաոսինգխա) որդի (մոտ 1670-1630)
3. Թահմաուրպա որդի (մոտ 1630-1600)
4. Անի (Աինա) որդի (մոտ 1600-1580)
5. Աժդահա (Աժդահակա) եղբայր (մոտ 1580-1570)
6. Տիրան-Տարոն (Տրաետաոնա) Աժդահայի որդի (մոտ 1570-1540)
7. Մանուչար (Մանուճեհր) (մոտ 1540-1510)
8. Նազար (Նավզար) (մոտ 1510-1480)
9. Զավան (Զավ) (մոտ 1480-1450)
10. Հերշասպ (մոտ 1450-1420)

[Artak]

Ճիշտն ասած եգիպտոսի ու Հնդկաստանի պահերն այդքան էլ չհասկացա ...

[Lion]

Խոսքը այսպես կոչված "հաքսոսներ"-ի և արիական արշավանքների մասին է, որոնք որպես մեկնակետ ունեին Հայկական լեռնաշխարհը; Այս արշավանքների արդյունքում ստեղծվեց մոտավորապես հետագա Աքեմենյանների տերության մեծության մի տերություն, որը ձգվում էր Եգիպտոսից Հնդկաստան