Որսկան Ֆեդոտի մասին հեքիաթ

**antuni** · 06-20-2009, 06:21 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Թագավորն էլի կանչեց իր մոտ հերոսին մեր խեղճ: Պետք է տա նրան
հանձնարարություն, որն ունի շատ մեծ նշանակություն: Ֆեդոտին մենակ մի հարց
է հուզում. "տեսնես, էս խևը էլ ի՞նչ է ուզում:" Լարե՜ք դուք ձեր ծով-համբերությունը, դեռ շա՜տ հեռու է հանգուցալուծումը:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Գնա, գտի՛ր ինձ համար
Ինչ՝ Գտնելն Է Անհնար:
Անունը թղթին գրի առ
Ու պահիր մի տեղ հարմար:

Լույսը բացվի, չբերես, -
Փոշու կվերածեմ քեզ.
Քանի որ ամեն տեսնելուց
Քո մռթից զզվում եմ ես:

Էլ աչքերդ մի չռիր,
Հենց հիմա ճամփա բռնիր.
Պետական հանձնարարանք է, -
Ըմբռնումով ըմբռնիր:

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Ֆեդոտը տուն ետ եկավ, մութ ամպից էլ՝ քիթը կախ: Դեմքը՝ կավիճ սպիտակ,
ոխ ու տագնապ՝ կրծքի տակ:
Մարուսյան նրան մոտ է հմայում, բայց նա կնոջը հեռու է պահում: Ի՞նչ անի
խեղճը, չլինի տրտում, երբ մահը կրունկն է նրա կոխկրտում:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Գալիս է ճաշի ժամը՝
Բերնիդ ես դնում գամը:
Երևի եփածս չունի
Տատիդ եփածի համը:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ինձ քո ճաշացուցակը
Բացարձակապես թանկ է,
Բայց խնդրում եմ ճիշտ հասկացիր՝
Իմ վիշտը անհատակ է:

Գլխիս ի՞նչ հող տամ ու քար,
Չկա ոչ ելք, ո՛չ էլ՝ ճար.
Արքան ճամփել է բերեմ Այն,
Ինչ Գտնելն Է Անհնար:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Հոգ մի արա, ի՜մ չամիչ,
Հանգիստ շունչ քաշիր մի քիչ:
Ո՞ւր եք, հապա հանդե՛ս եկեք
Տիտ Կուզմիչ ու Ֆրոլ Ֆոմիչ:

Մարուսյան ծափ է զարկում ու հայտնվում են երկու ջահել աժդահակ:

Թե հլու եք իմ խոսքին, -
Հենց հիմա անցեք գործի:

(դադար)

Ա Ժ Դ Ա Հ Ա Ն Ե Ր

Տիրուհի, ներող եղեք
Դա մեր կարճ խելքից վեր է:

Գծագիր, հատակագիծ
Տուր, լուծենք վերի՜ց, տակի՜ց,
Պետք է - վերջին սատանուն էլ
Դուրս քաշենք մկան ծակից,

Կապենք երկնքում կամար,
Գանձեր բերենք անհամար...
Բայց ո՞նց ախր մենք փնտրենք
Ինչ Գտնելն Է Անհնար:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Ցավում եմ, ի՛մ Գլխավոր
Ես քեզ օգնել չեմ կարող:
Ուրեմն՝ ժամըն է որ դու
Ճամփա ելնես հեռավոր:

Արտասահմանում օտար
Չլինես խեղճ ու անճար:
Սրան-նրան խելքդ չտաս
Կա հազար ցավ ու վթար:

Բերանդ միշտ փակ պահիր,
Ամենքին մի վստահիր,
Հետևիր առողջությանդ,
Կեր թթվասեր ու պանիր:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ոնց ես ասո՞ւմ. - ի՜մ չամիչ
Լա՜վ կլինի ամեն ինչ.
Շնաձուկն էլ ինձ կուլ չի տա,
Սև օ՜ձն էլ չի խայթի ինձ:

Դու մենակ մի տրտմիր,
Ֆիկուսը շուտ-շուտ ջրիր,
Բալալայկադ ծնգացրու,
Ինքդ քեզ հուսադրիր:

Իսկ թե որևէ մեկը
Գա, սիրաբանի հետդ՝
Դռան ետևում դրված է
Ողորմած պապիս փետը:

**antuni** · 06-20-2009, 06:26 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Ֆեդոտը ճամփա ընկավ դեպ արտերկրյա արշավ: Էդ մասին լսեց դդում
գեներալը, կորցրեց խելքի չեղած պաշարը: Վազ տվեց շտապ նա քրտինք ու քափ,
որ թագավորին զեկուցի անձամբ: Հանդերձը ծակել, տեղն է նշանել խոստացված
նախշուն շքանշանի:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Պրծիր, դուրս տուր ասածդ,
Պատմիր տեսած-լսածդ.
Լինի դառը ճշմարտություն,
Թե կեղծավոր սուտ քաղցր:

Թե խոսքը քո բերանի
Ինձ իմ ափերից հանի՝
Առաջիկա տասը տարում
Տունդ՝ բանտը կլինի:

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Զեկուցում եմ. մութուլուս
Ֆեդյան տնից ելավ դուրս,
Պրծացրինք մեր գլուխը
Մենք նրանից սուս ու փուս:

Ծուղակ ընկավ նա շատ փոս
Ու էլ ետ չի գա անխոս:
Բեր երկաթը տաք-տաք ծեծենք՝
Գնանք քեզ խնամախոս:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Դայակ, ո՞ւր ես, անցիր դես,
Քեզ համար նոր գործ բացվեց, -
Էն մազերս, որ ճերմակ են,
Պետք է մեկ-մեկ կտրատես:

Որը ճերմակ չի լրիվ՝
Սանրիր, մի թող խռիվ...
Է՜յ, սանրդ կամաց տար-բեր
Գլուխս մի՛ քրքրիր:

Դ Ա Յ Ա Կ

Թաղե՛մ գլուխդ ճաղատ.
Ի՞նչդ սանրեմ, անհավատ:
Գլխիդ վիճակը, թե՛ ներսից
Ու թե՛ դրսից՝ շա՜տ է վատ:

Քո ինչի՞ն է ա՛յ անխելք
Էս տարիքում կինը պետք,
Վաղուց, որպես տղամարդ դու,
Չունե՛ս անհրաժեշտ արժեք:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Գլուխս թող ճաղատ է,
Վճիռս՝ հո՛ հաստատ է:
Պարսից շահն էլ է ճաղատ, բայց՝
Կնանիք քառսուն հատ են:

Ես՝ չե՛մ ուզում քառսուն հատ,
Բայց մեկը - կուզեմ հաստատ:
Թե՞, սեռական առումով ինձ
Մեկ կին արմատն է՞լ է շատ...

Դ Ա Յ Ա Կ

Շահը, ա՛յ խելքից հյուծված,
Ունի թե՛ ուժ, թե՛ կեցվածք,
Իսկ դու երկու տակ ճկվում ես
Քո թագի ծանրության տակ:

Քեզ հարյուրդ անց տարիքում
Ուժերդ չեն հերիքում,
Գոնե եղածը խնայիր, -
Մեղք ես ախր, ա՛յ, դդում:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Դու քանի՞ գլխի տեր ես,
Որ ինձ օրինակ բերես:
Հերիք չի՞, քո խավոտ լեզվով
Իմ գլխուղեղը քերես:

Ի հեճուկս անձամբ քեզ՝
Դեռ ի վիճակի եմ ես:
Սիրո հարցում՝ տարիք չկա,
Խորհուրդներդ պահիր քեզ:

Դ Ա Յ Ա Կ

Մեջդ չի մնացել շունչ,
Լինես ասես պառավ շուն,
Որ ոչ հաչում է, ո՛չ կծում
Ու վնգստում է անքուն:

Ուրիշ սրտի տիրանալ, -
Պետք է ձգտում ունենալ.
Իսկ քո տարիքում ձգտում են
Քնել, քնած չմնալ:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր
(գեներալին)

Լռել-նստել ես տրտում
Կարծիք չես արտահայտում,
Թքած ունես, որ պետության
Պատիվն են կոխկրտում:

Դայակը կյանքս կերավ՝
Դու սսկվել ես, անիրավ
Լավ է գնալ գետն ընկնել,քան
Քո պես պաշտպան ունենալ:

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Ա՜յ, թե ունես դու հավես՝
Կնկա հետ զրույց կանես.
Ով ինչ ասի՝ ականջ մի դիր, -
Դու շատ թունդ սիրեկան ես.

Հպարտ հայացք, խրոխտ քայլք,
Հեռվից նայես՝ ասես շահ...
Մենակ, թագիդ ծանրությունից
Գլուխդ է ընկնում կախ:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր
(դայակին)

Տեսա՞ր, տեղովը հիմար,
Բայց արտահայտվեց արդար:
Ես նրան հո զուր չե՞մ կարգել
Պաշտպանության նախարար:

Դու՝ ոչ ահ ունես, ոչ վախ
Անպատվում ես աջ ու ձախ.
Ու եսիմ ինչ խելք էլ չունես,
Որ կարծիք հայտնես անկախ:

Հաստատ լրտես ես որ կաս,
Դու՝ է՛ն գլխից ես հակա:
Ես քո հետ հետո կխոսեմ,
Հիմա ժամանակ չկա:

**antuni** · 06-20-2009, 06:30 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Արքան գնում է Մարուսյայի մոտ, որ հետը զրույց անի սրտամոտ: Էնպես
թունդ է նա այսօր օծանվել, որ շքախմբի քիթն է խցանվել: Տանում է հետը մի լիքը
սնդուկ քաղցրավենիք, ընկույզ ու պնդուկ: Մի խոսքով. տղա ես՝ արի ու տես թե
արքան ո՞նց է գնում հարսնատես:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Մարդուդ գցել եմ թակարդ, -
Խնդիր եմ տվել շա՜տ բարդ:
Մի խոսքով - նրան էստեղից
Արել եմ ես գլխառադ:

Ես էստեղի արքան եմ,
Եկել եմ՝ քեզ կին տանեմ:
Լա՜վ տուն ու տեղ ունեմ դրած
Ու թունդ էլ սիրեկան եմ:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Ֆեդոտը հանձն է առել
Հրամանդ կատարել,
Իսկ դու հոտած կկվի նման
Նրա բնին ես թառել:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Նա քեզ էլ չի գուրգուրի,
Չի ասի. "փերի՜", "հուրի՜",
Մնում է որ դու կին դառնաս
Թագավորին ամուրի:

Դե՛հ, էլ քիթդ մի տնկիր,
Հագնվիր, առաջ ընկիր,
Ճակատագիրը քո ես եմ,
Մոտ արի, ամուր գրկիր:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Ձերդ նորին բարձրություն
Խելքիդ արա տիրություն:
Ես իմ ամուսնուն կսպասեմ
Մինչև խորունկ ծերություն:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Հավատա, բա՛ն եմ ասում.
Զո՜ւր ես նրան սպասում, -
Նա հիմա կոկոս կրծելով
Շրջում է Կարակասում:

Ինչ սուտ հույսով ապրելը,
Ինչ՝ մաղով ջուր կրելը:
Քո Ֆեդոտին, հենց իմացիր,
Տվող տերը տարել է:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Գլխիս կրակ լցնես,
Գլուխս էլ թռցնես՝
Միևնույն է. քո նմանին
Երբեք կին չեմ դառնա ես:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Զուր պոչ մի խաղացրու,
Ինձ էլ, մի՛ բարկացրու:
Մեր ստեղծվելիք օջախը
Կռվի դաշտ մի դարձրու:

Ասածիս լույսի ներքո՝
Հավաքիր իրերը քո:
Եթե փորձես հակառակվել՝
Կկորչես ոտ ու ձեռքով:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Գնա՛, կորցրու հետքդ,
Դու խարդախ ու անպետք ես:
Չքվի՛ր, թե չէ՝ գլխիդ կգա
Ֆեդոտի պապի փետը:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Հե՜յ, ո՞վ կա դռան ետև, -
Էս դիվոտին կապոտեք:
Գլուխս քիչ մնաց ջարդեր
Ֆեդոտի պապի փետով:

Դու բանտում խելքի կգաս,
Կկակղես, օրապակաս
Ու շուտ թե ուշ՝ ամուսնության
Համաձայնություն կտաս:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Ինձ բռնելու համար - խելք
Ու խելքից դուրս ջանք է պետք:
Ցտեսություն: Կհանդիպենք,
Երբ Ֆեդոտը տուն գա ետ:

**antuni** · 06-21-2009, 02:01 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Ֆեդոտն անցավ սար ու ձոր տաս ամիս ու տասը օր: Կերավ խուրմա, կերավ
դեղձ, - քիթը երբեք չկախեց: Հրաշքներ տեսավ էնքան-էնքան շատ, որքան տզզում
է պետքանոցում ճանճ: Աշխարհ տեսավ ու զարգացավ հարկավ, բայց ինչ փնտրում
էր՝ աչքովը չընկավ:
Խեղճը օր-օրի թոշնում է, թախծում, հարազատ կնկա կարոտն է քաշում:
Պետք է փնտրել, քանի դեռ հույս կա... Ու ուղևորվեց դեպ Ամերիկա:
Կտրում է Ֆեդյան օվկիանոսը մութ, արևելքներից դեպի արևմուտք: Բայց
ճամփի կեսն էլ դեռևս չանցած, երկնքի գույնը մեկեն փչացավ, բռնեց խելքից դուրս մի գեշ փոթորիկ ու կերած-խմած հուժկու մի ալիք էդ փտած նավին էնպե՜ս
ապտակեց, որ տակ ու վերից հարյուր տեղ ծակեց: Ֆեդոտը վախից խորը քուն մտավ, իսկ առավոտյան երբ որ արթնացավ, տեսավ որ զուր էր տագնապ ու սարսափ. ալիքը նրան դուրս է նետել ափ:
- Մի՞թե, - մտածեց նա, - էս է՝ որ կա էն, ինչը կոչվում է Ամերիկա:
Երկա՜ր քարտեզը տվեց շուռ ու մուռ, տեսավ՝ Ամերիկա՜ն ո՞ւր, ի՜նքն ո՞ւր:
"Գլխակեր" - էսպես է կոչվում էս կղզին: Մի փոքրիկ կետով է նշված քարտեզին:
Ֆեդոտը նստել, կշռում է, դատում ու իրավիճակն է գնահատում.

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Թագավորի քմայքով
Անցա հարյուր գետ ու ծով,
Բայց ավելի քան զզվելի
Տեղ չի ընկել իմ աչքով:

Կղզու վրա էս նվազ
Մենակ քար է ու ավազ ,
Ինչքան աչքըդ կտրում է, -
Ոչ ծառ կա, ոչ՝ թուփ, ոչ՝ վազ:

Թե ջուր լիներ խմելու,
Կամ՝ որևէ ուտելիք...
Էնքա՜ն սոված եմ, որ հիմա
Մոլախոտ էլ կուտեի:

Ձ Ա Յ Ն

Ուտել ուզողս ո՞վ է, -
Թող բարեհաճի քովս.
Խոհանոցս համով-հոտով
Ուտելիքների ծո՜վ է;

Ա՝ռ քեզ, որպես օրինակ,
Գառան խորոված դմակ,
Էս էլ՝ բլիթ հենց նոր թխած,
Էս՝ տնական կարկանդակ:

Երշիկեղեն ու պանիր,
Խավիար, թե սև, թե՝ կարմիր,
Էս էլ՝ կարիբյան խեցգետին,
Թութ, ձմերուկ ու չամիչ:

Հայտնվում են ուտելիքներով լի սեղանները:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Էս ոտքից դուրս ու ավեր
Կղզում ո՞վ է թաքնվել:
Կամ աշխարհն է ողջ խելագար,
Կամ էլ՝ ես եմ խփնվել...

Արժանավոր հարկի տեր,
Արգո անձդ հանդես բեր.
Պատիվ արա, - սեղան նստիր,
Հետս մի կտոր հաց կեր:

Քո կղզում էս բուսամերկ
Բախտակից եղբայր ենք մենք.
Ծանոթանանք, ասենք-խոսենք,
Մի-մի բաժակ բան խմենք:

Ձ Ա Յ Ն

Ցավոք սրտի՝ տեսքն իմ
Ինձ համար էլ է գաղտնիք:
Ինքս էլ եմ կասկածի մեջ, -
Առկա՞ եմ ես, թե՝ տեսիլք:

Միտք եմ անում, - չգիտեմ.
Հաց կա, բայց, ինչո՞վ ուտեմ,
Նստարանին ինչո՞վ նստեմ,
Քիթ չունեմ, - ո՞նց հոտոտեմ:

Անհամ, անհոտ, անգույն եմ,
Կյանքս դառն ու դժգույն է...
Ելքը կախվել պրծնելն է՝
Բայց դե ո՞ւր է... Վիզ չունեմ...

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ես էլ ընկած ճանապարհ,
Քե՛զ եմ փնտրում անդադար.
Դու՝ Էն Էս, Ինչը Որ Չկա
Ու Գտնելն Է Անհնար:

Փոխանակ տանջվես անօգ
Առանց ոտ, ձեռ, սիրտ ու թոք՝
Արի, եղբայր, ես քեզ տանեմ
Ռուսաց թագավորի մոտ:

Ճամփա է, կդիմանաս,
Նորություններ կիմանաս,
Ժողովրդի նիստ ու կացով
Ու տեսքով կհիանաս:

Ձ Ա Յ Ն

Նախաձեռնությանը քո
Կողմ եմ զույգ չեղած ձեռքով.
Գրողի ծոցն էլ կարշավեմ
Ես քո դրոշի ներքո;

Ոչ հաց է ինձ պետք, ոչ՝ ջուր,
Մենակ դու հրաման տուր:
Ես քեզ ծառա, եթե օգնես
Փոխել կյանքս էս տխուր:

Գործ բռնիր, - կօգնեմ կողքից,
Ճամփիր Մագադան, Սոչի...
Ես քեզ համար, եթե պետք է,
Կգտնեմ պայտած ոջիլ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ոջիլը վատ չի, ոչի՛նչ, -
Բայց դե, էստեղից-Սոչի
Չենք կարող լողալ երկուսով՝
Կախված ոջիլի պոչից:

Կարիր ամուր առագաստ,
Սարքիր նավակ, կամ էլ՝ լաստ, -
Եթե դու, ըստ քո ասելու,
Վարպետ ես ամենահաս:

Դե՛, քեզ պետք է շտապել,
Էս բոլորը պատրաստել,
Քանի որ մեզ Ռուսիայում
Շատ երկար են սպասել...

**antuni** · 06-21-2009, 02:05 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Թագավորն իր ժամանակը չի ուզում վատնել իզուր. նա մարդակերների ցեղի
դեսպանին է կանչել հյուր: Անգլիացին, ֆիննը, լեհը ոտք են առել ու փախել են,
նրա ճամփած հրավեր-ազդին եկել է էս կապիկազգին: Ու հիմա, էդ մավրի առաջ,
թռչկոտում է, ինչպես մի այծ: Հասկացնում է. "Աղջկանս՝ առ ու էս հսկա երկրին
տեր դառ:" Տես, ինչքա՜ն է գործը լռվել, որ սրան է փեսա բռնել: Ինչի՜ ասես մարդ
չի դիմում, երբ աղջիկն է տանը մնում:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Բարե՜վ ձեզ, հազա՜ր բարի,
Ո՞ւր էիք էսքան տարի,
Բարեմաղթություններս՝ ձեր
Ժողովրդի՛ն քաջարի:

Հաճո չէ՞ Ձեր Վեհ Անձին՝
Տիրել մեր ձիու սանձին...
Այլ կերպ ասած, - զրույց անել
Դստերս հետ՝ առանձին:

Դ Ա Յ Ա Կ

Ճարտար բերանդ բացել, -
Գլխիս Սոկրատ ես դարձել:
Քո դեսպանը, շատ կներես,
Նախրի մեջ է մեծացել:

Քո էդ վայրի երկրացին
Գցում է դեռ աքացի:
Մարմինն էլ՝ դիփ-տկլոր է
Ամոթի տեղից բացի:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Ես գերան եմ, դու՝ ցեց ես,
Գործերիս՝ քար կգցես:
Արտասահմանների առաջ
Ինձ արել ես սևերես:

Գալիս են աղջկատես՝
Դու շեմքից չես թողնում ներս:
Ասա տեսնեմ. աղջկանս
Մարդու պիտ տա՞նք վերջապես:

Դ Ա Յ Ա Կ

Ախր մի նայիր դրան, -
Մարդու տեսք չկա վրան,
Գիշերը, թե երազիդ գա,
Քեզ կանի քնահարամ:

Քիչ թե շատ կինը կարգին
Սրա կողքին չի պառկի,
Համ էլ, մարդակերը ընչի՞
Պիտ տեր դառնա քո հարկին:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Չվիճենք՝ լա՜վ է, լավ չի՜,
Եկ պինդ բռնենք՝ չփախչի:
Աղջիկս էլ, իրեն տեսքով,
Թոնրան կարմիր գաթա չի:

Տվյալ իրավիճակում
Լավ թե վատ՝ չեն վիճարկում:
Կյանքում բաժին չունի նա
Ով ձեռքն ընկածը չի ճանկում:

Դ Ա Յ Ա Կ

Կամի տավար է մաքուր.
Չի հարցնում կոշտ-փափուկ, -
Երեկ, միջանցքի սեղանը
Կրծեց հաճույքով հատուկ,

Իսկ այսօր, նախաճաշին,
Խժռեց կահ-կարասին:
Խաչը վկա, - պատկանում է
Գիշատիչների դասին:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Մի՛ թող որ ինքն ասի,
Նա իմ հյուրն է, իմացիր,
Ինչ սրտովն է՝ տուր թող ուտի.
Թե փայտ, թե՝ կահ-կարասի:

Մի՛ փորձիր վիճաբանել,
Թող կրծի թեկուզ ավել,
Միմիայն թե համաձայնի
Աղջկաս հետ նշանվել:

Դ Ա Յ Ա Կ

Քո դեսպաններն անկուշտ են,
Հոտած լեշ էլ տաս՝ կուտեն,
Բայց էս մեկից զգույշ մնա, -
Սրա միտքը խախուտ է,

Մարդակեր է, հավատա,
Քթիդ տակ մի խնդմնդա.
Վաղը, մյուս օր սոված մնաց՝
Աղջկադ էլ կուլ կտա:

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Սրան մարդամե՞ջ հանել...
Շրջապատն ապականե՞լ...
Սատանան էլ քո գործերից
Չի կարող գլուխ հանել:

Ինձ, թող մարդակերը քո
Ցողի, շաղի էլ ոսկով,
Մեկ է՝ վայրի կրքին նրա
Չեմ գնա ես երբեք զոհ:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Դեսպանին կողքի կանչիր,
Երես-մերեսը պաչիր,
Ես էլ թանկ-թանկ նվերներ տամ, -
Միգուցե և չփախչի:

Թե չէ՝ սովից էլ վայի
Հերիք է վրեդ նայի -
Մարդակերությունը նրան
Երբեք էլ չի հմայի:

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Սազական չի քո բարքին,
Որ բռնանաս իմ կամքին.
Թո՛ւյն կխմեմ, բայց չեմ դառնա
Երբեք մարդակերի կին:

Փայփայում եմ ես մի հույս.
Ֆեդոտն է անտարակույս
Իմ ընտրյալը, այլապես՝
Կդառնամ պառաված կույս:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Հերիք չի՞ թութակի պես
"Ֆեդոտ" կանչես քեզ ու քեզ:
Էդ աղքատ որսորդից բացի
Ուրիշ բան ու գործ չունե՞ս:

Քո Ֆեդոտը վաղուց է
Իրեն գլխին քար գցել
Ու Եսիմորտեղստանում
Ոտքերն է երկինք ցցել:

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Քո երեսից խեղճն անդուլ
Ընկավ օտար դռնեդուռ:
Որպես բողոքի ցույց քո դեմ՝
Սկսում եմ հացադուլ:

Չե՛մ ուտի միրգ թանկանոց
Էն դույլով մեկ փթանոց,
Կհյուծվեմ, կհիվանդանամ
Ու կընկնեմ հիվանդանոց...

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Մատդ որ կողմը տնկես, -
Դուստր, նախարար, ընկեր
Ազատամիտ գաղափարի
Թակարդի մեջ են ընկել:

Անկարեկից եք դառե՜լ,
Կոկորդիս դեմ եք առե՜լ;
Ես ո՞ւր գլուխ առնեմ-փախչեմ...
Վառե՜լ եք դուք ինձ, վառե՜լ...

**antuni** · 06-21-2009, 02:07 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Բոլորեց տարին, հաջորդը, մինչ տուն ետ եկավ Ֆեդոտը: Բայց թե տուն լիներ՝ փա՜ռք էր, տան տեղը մի կմաղք է: Փուլ է եկել ամեն ինչ, աճել է մացառ, եղինջ: Մացառուտի մեջ էդ խուլ թառել է աղավնին տխուր:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ա՛յ կին, ո՞ւր ես, սեղան բաց
Ամուսնուդ առաջ սոված:
Բե՛ր վերջապես իմ հարկի տակ
Մի կտոր ուտեմ ես հաց:

Ինչ համով բան ունես՝ բեր.
Մեղր, կարագ, թթվասեր,
Հողամասից՝ բանջարեղեն,
Այգուց՝ բազմազան մրգեր:

...Էս ի՞նչ է: Տանս միջում
Մենակ քամին է փչում...
Տեսնես հո բան չի՞ պատահել:
Սիրտս բարին չի հուշում:

Աղավնին կրկին վեր է ածվում Մարուսյայի

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Ֆեդոտ, բարի վերադարձ,
Մեկ էլ գնաս, - ե՞րբ կգաս:
Քո էդ երկար ուշացումով
Գցել ես մեջս կասկած:

Երևի թե՝ դրսերում
Աղջիկներ շատ կան սիրուն
Ու դու փափուկ բույն ես դրել
Նրանց մատաղ սրտերում:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Երանի քո հավեսին.
Միլիոն Էլսի ու Ջեսսի
Գիտես, որ իմ աչքում չարժեն
Քո մի եղունգի կեսին:

Էդքան ծովեր ու լճեր
Կտրելս իզուր չէր.
Կատարեցի հրամանը
Թագավորի փառասեր:

Մ Ա Ր Ո Ւ Ս Յ Ա

Թե իմանայիր, Ֆեդոտ,
Ո՞ւմ համար ես մաշում ոտք, -
Ոչ մի տեղ էլ չէիր գնա,
Այլ կմնաիր ինձ մոտ:

Ետքիցդ խցկվեց ներս,
Երեսն՝ արած շա՜ն երես,
Կպա՜վ, սկսեց համոզել
Որ իրեն կին դառնամ ես:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ի՞նչ ես ասում... Վա՜յ ես քո...
Անաղուհաց շա՛ն լակոտ:
Ա՛ռ, թե մեկ էլ կծառայեմ
Ես քո դրոշի ներքո:

Լա՜վ, թագավոր աներես,
Քո գլխին կսարքեմ ես.
Էնպես կանեմ՝ որ բամբակից
Ջուրը կաթ-կաթ դու խմես:

Ով ուտում է քո տուրքը, -
Պիտ ճանչնա իր մսուրքը:
Էսօր - վաղը իմ երեսից
Կսրբեմ ես էս թուքը:

**antuni** · 06-21-2009, 02:09 PM

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Շատ խիստ բարկացավ Ֆեդոտը, ծանոթ-հարևան հավաքեց մոտը, համոզման
եկան բոլորը որ կապը կտրել է թագավորը:
Պավելը վերցրեց ավելը, Ուստիանը վերցրեց եղանը, Իգնատը վերցրեց մախաթը ու Ֆեդոտի հետ անվհատ ճամփա ընկան դեպի պալատ:
Ճանապարհի վերջին կեսին գեներալին հանդիպեցին: Նա հենց արշավը էդ տեսավ, իսկույն ամեն ինչ հասկացավ: Կծիկ դառավ ու կուզեկուզ ետ փախավ, որ
անի զեկույց.

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Դարպասի առաջ, բակում,
Ժողովուրդ է հավաքվում:
Կարծում եմ, էդ անբանները
Հեղաշրջման են հակվում:

Ֆեդոտըն է դրդողը:
Պոկել է դեմքի քողը
Ու ուզում է հիմքից ցնցել
Քո ոտքի տակի հողը:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Բա դու ի՞նչ... շատ կներես...
Մենակ լուր տանես-բերես:
Ի պաշտոնե, կարծեմ դու իմ
Հանգստին պիտ հետևես:

Հինգշաբթի, անձրևից ետ,
Մեդալ կտամ արտահերթ:
Գնա՛, տես թե ի՞նչն-ինչո՞ց է.
Լեզու գտիր նրանց հետ:

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Մեդալներդ քեզ պահիր,
Հրե՛ն, կախ արա գահիդ:
Նրանց անվերջ զընգզնգոցն է
Պատճառն իմ գլխացավի:

Քեզ վտանգից ազատել, -
Ինձ ձեռնըտու չի արդեն:
Քո նմանին՝ մարդիկ պետք է
Իրենց ատյանով դատեն:

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Հետո՝ անխելք է կասեն. տեսա՞ր ոնց լեզուն բացվեց:
Բարկացել է արքան սաստիկ՝ կուզե խփի աչքատակին... Բայց դե պահը էն չի,
գիտես, որ հարվածով հարցը լուծես:
Կանգնեց շեմքին թագավորը, խոժոռ նայեց շուրջ-բոլորը, տեսավ. էնքա՜ն ժողովուրդ կա՝ ասես ողջ աշխարհն է ներկա.

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Ես ձեր էն ի՛նչն եմ ասել, -
Էս ո՞ւր եք տվել-հասել.
Էստեղ ձեզ հո Փռանսիա՞ չի՝
Որ ոտքի եք բարձրացել:

Ո՞վ է Սիբիրի կարոտ, -
Հերթով դուրս եկեք ինձ մոտ:
Էնտեղ խելքի կգաք, հենց որ
Ցրտահարեք ձեռ ու ոտ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

ՄԵր խելքը՝ միշտ մեզ հետ է,
Դո՛ւ, արքա, լավ է՝ քեզ տես,
Փա՜ռք աստծո. դեռ տարբերում ենք
Մենք սնամեջից՝ սերտը:

Ինձ ի՞նչ մութ նպատակով
Դու գցեցիր ծովից-ծով.
Արդյոք ո՞չ, որ պսակվեիր
Կնոջս հետ գողեգող:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Ի՞նչ հրեշավոր միտք է
Դատարկ գլուխդ մտել:
Քեզ ո՞վ է իրավունք տվել՝
Իմ ա՛նձը վարկաբեկել:

Ես՝ դիրքովս պետական
Աչք դնեմ խալխի կնկա՞ն.
Դե արի ու էս հիմարին
Ճամփիր զբոսաշրջության:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Գոռգոռոցդ չգցես:
Քո տնվորը հո չե՞մ ես:
Ֆիզիկապես կպատժեմ,
Թե էսպես շարունակես:

Արարքներդ չունե՛ն վերջ
Էստեղից՝ Չերեպովեց:
Ի դեմս ինձ՝ դու թքել ես
Ժողովրդիդ հոգու մեջ:

**antuni** · 06-21-2009, 02:11 PM

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Դու վատից էլ շա՜տ վատթար
Բան ասեցիր անարդար.
Ժողովրդիս հո՜գսն է, որ ինձ
Չի տալիս քուն ու դադար:

...Ժողովուրդս՝ խե՜ղճ, անկի՜րթ,
Աշխարհը՝ խարդա՜խ, անսի՜րտ...
Էդ մասին եմ միշտ մտածում,
Երբ... ուտում եմ ձկնկիթ:

Կամ՝ խմիչքին զոռ տալիս
Երբ աչքիս քուն չի գալիս, -
Ժողովրդիս հո՛գսն է մենակ
Որ ինձ հանգիստ չի տալիս:

Գեներալն է էդ անպետք,
Կորցրած պատիվ ու խելք՝
Բարի, անբասիր անվանս
Կպցրել ցեխ, մուր ու կեղտ:

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Սո՜ւտ է խոսում... Եղբա՛յրքս
Ձեզ ընդդեմ՝ գցեմ քա՞յլքս...
Չէ որ ձեզ համար կռվում եմ
Ես կորցրել ձախ աչքս:

Այս պահից՝ համաձայն եմ
Ես ձեր քայլերին ամեն:
Շահագործող վերնախավին
Էլ չե՛մ ուզում պատկանել:

Մեղավորը էս խնդրում
Կախարդ պառավն է ջադու,
Որ լարում է Ֆեդոտ, քո դեմ
Խարդավանքներ անդադրում:

Ո՞ւր ես կորել, անզգամ,
Բարեհաճիր հանդես գալ.
Ես ուզում եմ թրահարել
Գլուխդ երկու անգամ:

Ջ Ա Դ Ո Ւ

Ես՝ կերպար եմ գրական, -
Ցավոք, ոչ շատ դրական:
Ունեմ ինքնուս կախարդի
Գրավոր վկայական:

Գիտեք թե հենց հոժա՞ր եմ
Մութ որոգայթներ լարել...
Ես մի միամիտ, անպաշտպան,
Անարատ, անմեղ գառ եմ:

Չար պատահվածքին գերի
Խոտոր ուղու ոտք դրի...
Պատահականությունն էլ ինձ
Մի օր դարձի կբերի:

Թե դատ անել շա՜տ է պետք՝
Էս երկուսին դուք դատեք.
Սրանք ինձնից տասնապատիկ
Անիրավ են ու անպետք:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Հերի՛ք իրար միս ուտեք:
Էս ի՞նչ գեշ ժողովուրդ եք:
Մի փորձեք զուր արդարանալ, -
Երեքդ էլ՝ օձի ճուտ եք:

Ձեր գլխին արժեր կարդալ
Առանց դատ՝ հաշվեհարդար:
Բայց մենք, ձեզ պես տմարդի չենք.
Կդատենք դատով արդար:

Թ Ա Գ Ա Վ Ո Ր

Մեղա ինձ, ազի՜վ որսորդ.
Ես՝ մողե՜ս եմ, ճիճո՜ւ, ո՜րդ.
Աքսորիր ինձ՝ Օրյո՜լ, Տուլա՜,
Աքսրիր ինձ՝ Բելգորո՜դ...

Մենակ, ոչ Ուլուզմուգտակ, -
Էնտեղ, բաց երկնքի տակ
Կդառնամ, արևդ վկա՝
Անտեր էշի նահատակ:

Գ Ե Ն Ե Ր Ա Լ

Ես էլ մեղքի ունեմ մաս.
Եվ պատրաստ եմ ու կազմ
Պատիժը իմ պատվով կրել, -
Ուղարկեք ինձ՝ պատերազմ:

Պատերազմ չկա, - ոչինչ,
Ճամփեցեք ամե՜ն ինչի.
Մենակ՝ հունիսից-օգոստոս
Ու՝ Անապա, կամ՝ Սոչի:

Ջ Ա Դ Ո Ւ

Բա ինձ նման խեղճ այրուն
Ո՞ր կողմ եք ճանապարհում.
Առանց էն էլ անտերության
Կրակի մեջ եմ այրվում:

Թե խղճում եք շատ թե քիչ՝
Աքսորեցեք ինձ Ուգլիչ.
Էնտեղի օդը, ասում են,
Կենարար է ու բուժիչ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Մեր լվացքի մեծ տաշտով
Կգցենք մենք ձեզ բաց ծով;
Ներող եղեք, նավակ չենք տա՝
Բավարարվեք եղածով:

Կտրեք օվկիանոսն անծեր,
Հասեք կղզուն Գլխակեր
Ու որպեսզի չձանձրանաք՝
Իմ բայանը՝ ձեզ պարգև:

Հասակակիցն է դարի,
Լրիվ ընկել է հալից,
Բայց պետք կգա, եթե զգաք
Դուք մշակույթի կարիք:

**antuni** · 06-21-2009, 02:14 PM

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Թքած ունեմ խորապես
Խնդրո էությանը ես:
Սրանց գործունեությունը
Մի օր պետք է գտներ վերջ:

Արքա հորիցս անխիղճ
Տեսել եմ ես միայն վիշտ:
Նա ուզում էր մեզ իրարից
Ֆեդոտ, բաժանել ընդմիշտ:

Այսօր, ահա, վերջապես
Նա հռչակվեց գահընկեց:
Կարող ես առաջարկություն
Ինձ անել պաշտոնապես:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ունեմ ես գլխիս տանիք,
Լավ կին, ամուր ընտանիք
Ու երկրորդ կնոջ չունեմ
Առանձնահատուկ կարիք:

Դ Ա Յ Ա Կ

Որսն ինքն է ընկել ցանցը.
Չե՞ս ջոկում չորից թացը:
Էդ էր պակաս՝ քիթը տնկեր
Քո նման ոռաբացը:

Թե գիտես, օրապակաս,
Դու հենց մի հատ ես, որ կա՞ս:
Գիտցիր. ուզողները ծով են
Ու քեզնից էլ ոչ պակաս;

Բոլորը սրտաթրթիռ
Խելոք շարվել են հերթի՝
Մրցակցում են, որ տիրանան
Արքայադստեր սրտին:

Մի օր, լուսաբացի հետ
Եկան հույն, թուրք, չին ու շվեդ,
Բոլորին էլ մեկից մերժեց
Ու շեմքից դարձրեց ետ:

Էլ մի քից-բռնի իզուր
Ու գիժ-գիժ էլ դուրս մի տուր, -
Հազիվհազ քո բախտի առաջ
Բացվել է լուսավոր դուռ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Ես ոչ թուրք եմ, ոչ՝ շվեդ,
Գործ չունեմ ոչ ոքի հետ:
Ու կնոջս հետ մի բարձի
Կմնամ ես առհավետ:

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Ասել է թե՝ չե՞ս ուզի
Դառնալ դու ինձ ամուսին...
Որ էդպես է, շատ ուշադիր
Իմ որոշումը լսիր.

Եթե չհասնեմ հանկարծ
Ինչի ձգտում եմ սրտանց՝
Հպարտ գլուխդ դահիճը
Վաղը կգլորի ցած:

Դ Ա Յ Ա Կ

Քեզուքեզ դուրս ես տալիս.
Որտե՞ղ կգտնես դահիճ:
Նա, հենց հորդ գլորեցին՝
Փախավ, թողած ամեն ինչ:

Ստեղծվել է դրություն,
Երբ չկա այլընտրություն.
Մի բառ պետք է անգիր անել՝
Ժո-ղո-վըր-դա-վա-րութ-յուն:

Արի, դու էս գեշ ժամին
Փախիր, գնա Մայամի,
Մինչև տեսնենք ե՞րբ է կոտրում
Ամբոխի քթի քամին:

Ֆեդոտ, դրան մի լսիր,
Խոսում է ներսից-դրսից,
Շատ գիրք կարդալուց՝ մտքերը
Դառել են խռիվ-խսիր:

Դյումային խելքը տվել,
Շրջապատից կտրվել,
Իրական աշխարհը թողած
Եսիմ որտե՞ղ է չվել:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Մի՛ տխրիր դու անտեղի.
Աղի արցունք մի հեղիր:
Էն, որ ուզածդ չստացվեց՝
Ինձ, ինչ խոսք, ներող եղիր:

Բայց քանի որ քո հարցում
Պետք է հատուկ մոտեցում, -
Խոստանում եմ ճարել, բերել
Ես քեզ հարմար փեսացու:

Անադիրից՝ Արկադակ
Լրիվ կտամ ոտքի տակ,
Աշունքվա վերջին շաբաթին
Քեզ հաստատ մարդու կտանք:

Ա Ր Ք Ա Յ Ա Դ Ո Ւ Ս Տ Ր

Համաձայն եմ ես, սակայն,
Ունեմ մի հատուկ պայման.
Էդ թեկնածուն պետք է լինի
Ամեն ինչով քեզ նման:

Իշխան լինի, թե՝ պահակ,
Ֆին, չեխ, թե կարակալպակ
Միևնույն է: Միայն թող նա
Լինի քեզ հետ նմանակ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Պայմանդ, էակ քնքույշ,
Ես հաշվի կառնեմ անշուշտ.
Չնայած՝ դժվար է գտնել
Ինձ նման երկրորդ նմուշ:

Մանավանդ խելքի հարցում.
Հետս ոչ ոք չի մրցում,
Ու վստահ եմ, որ դու նույնպես
Դրանում չես կասկածում:

Խոստումը տղամարդու
Սուսերից էլ է հատու,
Էնպես որ՝ դու պատրաստվիր
Աշունը գնալ մարդու:

Ազնի՜վ հասարակություն,
Բոլրիդ ի գիտություն.
Հիմա պետք է ուտենք, խմենք,
Անենք քեֆ-ուրախություն:

Հաղթական քիմքին հարմար
Ուտեստներ բեր մեզ համար,
Ո՞ւր ես, որ Աշխարհում Չկաս
Ու Գտնելն Է Անհնար:

Ձ Ա Յ Ն

Ես աննկատ ու համեստ,
Կանգնած ամբոխի մեջ՝
Սպասում եմ՝ ե՞րբ կգտնի
Քո համագումարը վերջ:

Ֆ Ե Դ Ո Տ

Դե՛, էլ պարապ մի մնա, -
Սփռոց գից, սեղա՜ն բանա,
Ու էնպե՜ս մեզ հյուրասիրիր,
Որ մեր փորը զարմանա.

Մի կաթսա տհալ քանդիր,
Բեր հալվա Սամարղանդի,
Էնպես մրգեր, որ աճում են
Էստեղից յոթ ծով անդին:

Դիր սփռոցին, իրար կողք
Խաշ, ծեծած սխտոր ու բողկ:
Սերկևիլ, խավոտ կեղևով,
Սալոր, - կեղևով ողորկ:

Բեր նաև կարմիր մաճառ,
Խաշլամա, խորոված գառ:
Էնպես մի քեֆ պիտ անենք, որ
Զարմանա արար-աշխարհ:

Իսկ թե մեկն ընկնի կողի
Ու պահանջի թունդ օղի, -
Մի՛ ափսոսա, նա հաղթո՛ղ է,
Հալա՜լ լինի հաղթողին:

Զ Վ Ա Ր Ճ Ա Ր Ա Ր

Էդ քեֆին՝ ես էլ եղա, մի կուշտ սև խավիար կերա: Պռոշը կերավ բորշչ, Ֆիլատը կերավ սալաթ, իսկ Ֆեդոտը մեր հերոս, կերավ չոր մաղադանոս: Հենց մաղադանոսը հատեց՝ հեքիաթն էլ ավարտվեց:
Էն, որ հեքիաթն անխելք է՝ զվարճարարի մեղքն է: Բռնես, հիմարին փակես, ուզածիդ պես քոթակես: Բայց տես, որ անհնար է. չէ՞ որ խեղճը հիմար է:
Նորություն չի, որ գիժը է՛ս կյանքում... անպատիժ է:

25.02 - 05.09 2003 год

**antuni** · 06-23-2009, 12:59 PM

Այլ թարգմանություններ.

Леонид Филатов

"О, не лети так, жизнь!"

Մի սլացիր, ո՜վ, կյանք,
Ոտքդ, քիչ գցիր կախ,
Շատերն ապրում են, տե՛ս,
Անհոգ, մարմանդ, անշտապ:
Իսկ ես, - հրթիռ ասես,
Առած վայրի ընթացք.
Անկառավարելի,
Անղեկ, անարգելակ:

Մի՛ սլացիր, ո՜վ, կյանք,
Քառասունն անց եմ ես,
Թող տուր, ընկեր դառնալ
Հարբեցողին թշվառ.
Ինձ չէ, նրան գոնե
Թեթևակի խղճա -
Նա, խմելու, ունի
Կարիք, ո՛չ սոսկ հավես:

Մի՛ սլացիր, ո՜վ, կյանք,
Քայլքդ գցիր հատ-հատ.
Տե՛ս, մի փոքրիկ քաղաք,
Ազդագիր կա փակցված:
ՈՒ թող որ ես երբեք
Դահլիճ չեմ մտնի, բայց,
Կիմանամ. բեմ տեսավ
Ներկայացումը այդ:

Մի՛ սլացիր, ո՜վ, կյանք,
Դու, ինձ կոփող, թրծող:
Այս աշխարհը, թույլ տուր
Մտապահել մի քիչ:
ՈՒ, թե բախտս բերի,
Մոռացած հոգս ու վիշտ՝
Մեկին գեթ պարգևել
Սիրո բերկրանք ու դող:

Մի՛ սլացիր, ո՜վ, կյանք.
Տուր ինձ թեկուզ տանջանք,
Միայն թե՝ դանդաղ հոսիր,
Կուզես՝ լլկիր, զրկիր,
Բանտիր, հիվանդացրու,
Կամ՝ ջարդուխուրդ արա...
Ամեն բանից ելք կա՛
Լոկ՝ մի՛ սլացիր, կյանք: